Analiza lęku separacyjnego: charakterystyka, objawy i sposoby radzenia sobie

Na pewno wielu rodziców spotkało się z konceptem lęku separacyjnego, który jest zjawiskiem naturalnym, często występującym u dzieci. Chodzi tutaj o strach dziecka przed utratą kontaktu z opiekunem, a dokładniej – z osobą, która zapewnia mu bezpieczeństwo. Mimo że jest to reakcja normalna i przeważnie mija do trzeciego roku życia, czasami nabiera wyraźnie patologicznego charakteru. Czy potrafimy rozpoznać symptomy tego lęku u niemowląt i starszych dzieci? Jak powinniśmy postępować, kiedy maluch reaguje płaczem na nasze odejście? Gdzie szukać pomocy, kiedy problem dotyczy starszych dzieci? Poniżej znajdują się odpowiedzi na te oraz inne pytania na ten temat.

Lęk separacyjny u dzieci definiowany jest jako stan intensywnych obaw związanych z rozłąką z rodzicami czy opiekunem. Inaczej nazywany jest SAD, co jest akronimem od angielskiego określenia separation anxiety disorder. Zjawisko to najczęściej ma miejsce między siódmym miesiącem a drugim rokiem życia dziecka. Należy jednak podkreślić, że intensywność tego lęku może być różna – od bardzo silnej, po niezwykle łagodną.

Objawy lęku separacyjnego w większości przypadków ustępują do trzeciego lub najdalej czwartego roku życia malucha. Jeżeli natomiast utrzymują się one w czasie późniejszym, czyli na przykład w przedszkolu lub zerówce, może to oznaczać wystąpienie zaburzeń o podłożu lękowym.

Wiele matek z pewnością zastanawiało się, czy ich dziecko zachowuje się normalnie, kiedy zaobserwowały objawy lęku separacyjnego. W większości przypadków jednak nie ma powodów do niepokoju. Lęk ten jest naturalnym elementem pierwszego roku życia dziecka. Niektórzy eksperci podkreślają, że to właśnie w tym czasie maluch po raz pierwszy zostaje przekazany pod opiekę innej osoby, co może stanowić dla niego duże wyzwanie. Ma to także związek z faktem, że na tym etapie rozwoju dziecko zaczyna pojmować skomplikowane pojęcie stałości rzeczy – zdaje sobie sprawę, że kiedy mama znika z pola widzenia, nie znika na dobre. Z tej przyczyny domaga się jej powrotu.

Szczęśliwie rzecz ujmując, dzięki właściwemu postępowaniu dorosłych, można łatwo przywrócić poczucie bezpieczeństwa dziecku i zminimalizować lęk separacyjny.